Guillain-Barre Sendromu (GBS), periferik sinir sisteminin bir bozukluğudur. İmmün sistemin yanlışlıkla sinir hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkar. Vücutta zayıflık, uyuşukluk ve karıncalanma hissiyle başlayan bu sendrom, daha sonra kas güçsüzlüğüne neden olur. GBS'nin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı enfeksiyonlar, özellikle de Campylobacter jejuni gibi bakteriyel enfeksiyonlar ile bağlantılıdır. Bununla birlikte, diğer enfeksiyonlar, cerrahi prosedürler ve aşılar da dahil olmak üzere diğer faktörler GBS'nin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Nöroloji doktoru Çiğdem ŞEN tarafından kaleme alınan bu yazıda Guillain-Barre Sendromu hakkında sık sorulan soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Guillain Barre Sendromu (GBS) Nedir?
Guillain Barre Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Guillain Barre Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Guillain Barre Sendromu Bulaşıcı Mıdır?
Guillain Barre Sendromu Hangi Sinirleri Tutar?
Guillain Barre Sendromu Tanısı Nasıl Koyulur?
Guillain-Barre Sendromu (GBS) Nedir?
Guillain Barre Sendromu nadir görülen bir sinir sistemi bozukluğudur. İmmün sistemin, sinir hücreleri ve sinirlerin etrafındaki miyelin kılıfına saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, sinirlerin normal iletimini bozar ve vücutta zayıflık, uyuşukluk, karıncalanma, ağrı ve kas güçsüzlüğü gibi semptomlar ortaya çıkarır. Guillain-Barre Sendromunun belirtileri genellikle hızla başlar ve vücudun alt kısmından yukarıya doğru ilerler. Semptomlar arasında ağrı, halsizlik, yorgunluk, solunum güçlüğü, kalp atış hızında değişiklikler ve kas güçsüzlüğü yer alır. Semptomların şiddeti, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Guillain-Barre Sendromu tamamen iyileşebilir. Ancak bazı kişilerde kas güçsüzlüğü ve diğer semptomlar uzun sürebilir. Bu nedenle, GBS tanısı konulduysa, hasta yakından izlenmeli ve gerekirse uygun tedavi verilmelidir.
Guillain-Barre Sendromu (GBS) Nedenleri Nelerdir?
Guillain-Barre Sendromunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı enfeksiyonlar ve nadiren bazı aşılar ile bağlantılı olduğu düşünülür. Enfeksiyonlar, GBS'nin en yaygın nedenlerinden biridir. Özellikle, Campylobacter jejuni adlı bakteriyle ilişkili enfeksiyonlar Guillain-Barre Sendromunun nedeni olabilir. Campylobacter jejuni, sıklıkla gıda kaynaklı bir enfeksiyona neden olan bir bakteridir. Bu bakteriye maruz kalındığında, immün sistem yanıt vererek sinir hücrelerine karşı bir saldırı başlatır. Bu saldırı, semptomlara neden olan sinir hücrelerinde hasara yol açar. Ayrıca, Epstein-Barr virüsü, sitomegalovirüs, Zika virüsü, grip virüsü ve HIV gibi diğer virüsler de GBS'ye neden olabilir. Bu enfeksiyonlar, bağışıklık sisteminin yanıtını uyararak, yanlışlıkla sinir hücrelerine saldırmasına neden olur.
Diğer faktörler de Guillain-Barre Sendromunun ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Bazı kanserler, ameliyatlar ve organ nakilleri, GBS riskini artırabilir. Bununla birlikte, Guillain-Barre Sendromunun çoğu vakasında, nedeni açıkça tanımlanamaz.
İmmün sistemin yanlışlıkla sinir hücreleri ve miyelin kılıfına saldırması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, sinirlerin normal iletimini bozar ve vücutta zayıflık, uyuşukluk, karıncalanma, ağrı ve kas güçsüzlüğü gibi semptomlar ortaya çıkarır. Guillain-Barre Sendromu, herhangi bir yaşta herkesi etkileyebilir. Ancak Guillain-Barre Sendromu erkeklerde daha sık görülür ve ortalama yaş 40 ila 50 arasındadır.
Guillain-Barre Sendromu (GBS) Belirtileri Nelerdir?
Guillain-Barre Sendromu, sinir sistemini etkileyen bir bozukluk olarak bilinir. Guillain-Barre Sendromunun belirtileri ani bir şekilde ortaya çıkar ve bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabilir. Semptomlar hafif veya şiddetli olabilir ve hastalığın ilerleme hızı kişiden kişiye değişebilir. GBS, semptomları olan birçok insanın hastaneye yatırılmasına neden olur. Guillain-Barre Sendromu belirtilerinin bazıları şu şekilde listelenebilir:
• İlk semptomlar arasında karıncalanma, uyuşma ve hafif ağrılar yer alabilir. Bu genellikle ellerde ve ayaklarda başlar ve kademeli olarak bacaklara ve kollara yayılır.
• Güçsüzlük genellikle bacaklarda başlar ve hızla yukarı doğru ilerler. Sonunda hastalar yürüyemez veya hatta oturamaz hale gelebilirler.
• Kas ağrıları ve kas krampları da Guillain-Barre Sendromu belirtilerinin arasındadır. Bu genellikle güçsüzlük ile birlikte görülür.
• Solunum güçlüğü veya zayıflığı da Guillain-Barre Sendromu belirtileri arasında yer alabilir. Bu durum, hastaların solunum makinesine bağlanmasını gerektirebilir.
• Bazı hastaların kalp atışı düzensiz hale gelebilir veya tansiyonu düşebilir.
Guillain-Barre Sendromu belirtileri genellikle birkaç saat veya gün içinde şiddetlenebilir. Bu nedenle, sıralanan belirtileri gösteren kişilerin acilen bir doktora başvurması önerilir.
Guillain Barre Sendromu Bulaşıcı Mıdır?
Guillain-Barre Sendromu (GBS), bulaşıcı bir hastalık değildir. GBS, vücudun bağışıklık sistemi tarafından kendi sinir hücrelerine karşı yanlışlıkla saldırması sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Buna ek olarak, GBS'nin sebep olduğu enfeksiyonlar da bulaşıcı değildir. GBS, bazı enfeksiyonlarla ilişkilendirilse de bu enfeksiyonlar da doğrudan temas yoluyla değil, genellikle solunum yolu veya sindirim sistemi yoluyla bulaşır. Bu enfeksiyonlar bulaşıcı olabilir, ancak Guillain-Barre Sendromu bulaşıcı değildir.
Guillain Barre Sendromu Hangi Sinirleri Tutar?
Guillain-Barre Sendromu, periferal sinir sistemi üzerindeki myelin kılıfını etkiler ve bunun sonucunda sinirlerin iletimi bozulur. Bu nedenle, GBS çoğunlukla ellerde, ayaklarda, kollarda ve bacaklarda hissedilen duyusal ve motor semptomlara neden olur.
Guillain-Barre Sendromunun sinirleri etkileme şekli, hastanın semptomlarına bağlıdır. En yaygın belirtisi, aşağıdan yukarıya doğru ilerleyen zayıflık ve uyuşukluk hissidir. Bu genellikle ayaklarda veya bacaklarda başlar ve zamanla eller ve kolları da etkiler.
Guillain-Barre Sendromu, genellikle belirli bir siniri hedeflemez, ancak periferal sinirlerin geniş bir yelpazesini etkileyebilir. Bu nedenle, hastaların semptomları ve tutulan sinirler değişebilir. Örneğin, bazı hastaların yüz kaslarında veya gözlerinde zayıflık veya felç gelişebilir.
Guillain-Barre Sendromunun bazı formları, otonom sinir sistemini de etkileyebilir. Bu durumda, semptomlar terleme, kalp atış hızı ve kan basıncı düşüklüğü gibi otonom işlevlerde bozulma gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.
Guillain-Barre Sendromu, vücudun sinir sistemi üzerinde etkili olmasına rağmen, beyin ve omurilik gibi merkezi sinir sistemi üzerinde bir etkisi yoktur. Bu nedenle, Guillain-Barre Sendromu genellikle merkezi sinir sistemi ile ilgili semptomlar, örneğin hafıza kaybı veya zihinsel bulanıklık gibi belirtiler göstermez.
Guillain-Barre Sendromu Tanısı Nasıl Koyulur?
Guillain-Barre Sendromu genellikle belirtilerin ortaya çıkmasından sonra tanı alır ve teşhis genellikle klinik semptomlar ve testlerle yapılır. Guillain-Barre Sendromu tanısı, semptomların türüne ve şiddetine; klinik muayenenin ve yapılan testlerin sonucuna göre konulur. Hastanın semptomlarına dayanarak doktor, fizik muayene yaparak hastalık hakkında daha fazla bilgi edinir. Muayene ile nörolog, hastanın kas gücü, refleksleri, koordinasyonu ve algılama yeteneğini kontrol eder.
Guillain-Barre Sendromu tanısında kullanılan testler arasında elektromiyografi (EMG), beyin omurilik sıvısı (BOS) testi ve sinir iletim testleri yer alır. EMG, kaslardaki sinir iletimi hızını ve düzgünlüğünü ölçen bir testtir. BOS testi, beyin ve omurilik sıvısının analizi için bir testtir. Bu testte, beyin omurilik sıvısı, beyin ve sinir hasarının işaretlerini gösteren protein düzeyleri gibi belirteçler incelenir. Sinir iletim testleri, sinirlerin elektriksel aktivitesini ölçer ve sinirlerin nasıl çalıştığını belirlemek için kullanılır.
Guillain-Barre Sendromu tanısı, semptomların şiddeti ve diğer faktörlere göre farklılık gösterebilir. Tanı, semptomların ortaya çıkmasından itibaren birkaç gün veya hafta sürebilir. Bu nedenle, semptomları olan kişilerin bir sağlık uzmanına başvurması ve gerekli testleri yaptırması önemlidir.
Guillain-Barre Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?
Guillain-Barre Sendromu tedavisinde amaç hastanın semptomlarını hafifletmek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmatır. Tedavi, semptomların şiddetine, hastalığın aşamasına ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir.
Guillain-Barre Sendromu tedavisi, hastanın hastanede yatması gerekebilir. Tedavi planı, ağrı ve diğer semptomların yönetilmesini içerir. Guillain-Barre Sendromu olan hastaların tedavisinde aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:
1. Intravenöz immünglobulin tedavisi: Bu tedavi yöntemi, bağışıklık sisteminin işleyişini düzeltmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Hastaya, bağışıklık sistemi hücrelerinin işlevini düzenleyen bir antikor verilir.
2. Plazmaferez: Bu tedavi yöntemi, hastanın kanındaki antikorları temizlemek için kullanılan bir yöntemdir. Hastanın kanı bir makineden geçirilir ve plazma temizlenir. Temizlenmiş plazma, hastaya geri verilir.
3. Ağrı yönetimi: Guillain-Barre Sendromu olan hastaların çoğunda ağrı semptomları görülür. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler veya diğer ilaçlar kullanılabilir.
4. Solunum desteği: GBS, solunum kaslarını etkileyebilir ve hastanın solunum yetmezliği riski olabilir. Bu nedenle, hastanın solunum desteği alması gerekebilir.
5. Fizik tedavi: Fizik tedavi, hastanın güçsüzlüğü ve yorgunluğu azaltmak için kasları güçlendirmek ve hareketliliği artırmak için kullanılabilir.
Tedavi planı hastanın semptomlarına göre değişebilir ve her hastanın tedavisi kişiselleştirilir. Tedavinin amacı, hastanın semptomlarını hafifletmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve hastanın iyileşmesini kolaylaştırmaktır. Tedaviye erken başlamak, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve komplikasyonları önlemek için önemlidir.
Sonuç olarak, Guillain-Barre Sendromu tedavisi, hastanın semptomlarına, hastalığın aşamasına ve genel sağlık durumuna göre değişir. Tedavinin amacı, semptomları hafifletmek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve hastanın iyileşmesini kolaylaştırmaktır.
Guillain Barre Sendromuna Hangi Bölüm Bakar?
Guillain-Barre Sendromu, ciddi bir sinir sistemi hastalığıdır ve genellikle acil tıbbi müdahale gerektirir. GBS belirtileri görüldüğünde, bir nöroloji uzmanına gidilmesi önerilebilir. Nörologlar, sinir sistemi hastalıkları konusunda uzmanlaşmış doktorlardır.
GBS tedavisi, hastanın semptomlarına ve hastalığın aşamasına göre değişebilir. Tedavi planı, nöroloji uzmanının önerilerine göre oluşturulur ve hastanın sağlık durumuna göre kişiselleştirilir.
Eğer sizde ya da bir yakınınızda Guillain Barre Sendromu belirtileri olduğunu düşünüyorsanız bir nöroloji uzmanına başvurmanız önerilir. Dr. Çiğdem ŞEN sağlıklı günler diler.